PROBLEMY RAS KRÓTKOCZASZKOWYCH
Rasy brachycefaliczne w ostatnich latach cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem w naszym kraju. Coraz bardziej popularne stają się buldogi francuskie, buldogi angielskie, mopsy czy boksery. Ze względu na specyficzny kształt głowy rasy te charakteryzują się krótką i szeroką podstawą czaszki przez co dochodzi do skrócenia gardła oraz redukcji struktur kostnych przy czym nie dotyczy to tkanek miękkich, co często skutkuje wydłużeniem podniebienia miękkiego. Wydłużenie podniebienia miękkiego wraz ze zwężeniem skrzydełek nosowych powoduje w trakcie oddychania wzrost oporów przepływu powietrza wtórnie może doprowadzić wynicowania kieszonek krtaniowych lub/i małżowin nosowych, zapalenia i nadmiernego przerostu błon śluzowych, zmian w obrębie chrząstek nalewkowatych przerostu migdałków i wysunięcia ich krypt co skutkuje zaostrzeniem objawów klinicznych. Niestety rasy brachycefaliczne borykają się także z anatomicznymi anomaliami w układzie pokarmowym. Najczęściej występujące to przepuklina rozworu przełykowego, zwężenie odźwiernika, a także rozszerzenie przełyku.
OBJAWY KLINICZNE I ROZPOZNANIE
Ocenę podniebienia miękkiego krtani, kieszonek krtaniowych i migdałków dokonuje się w lekkiej sedacji lub w razie konieczności w znieczuleniu ogólnym. Jeżeli istnieje taka konieczność w trakcie badania można od razu wykonać zabieg chirurgiczny.
Najczęściej występującymi objawami klinicznymi zespołu ras brachycefalicznych są chrapanie, duszność wdechowa, nietolerancja wysiłkowa, stridor (szorstki, wysoki świst oddechowy), kaszel, hipertermia i omdlenia. Szczególnie niebezpieczne mogą być ostre ataki duszności, które mogą doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Ponadto mogą wystąpić objawy ze strony układu pokarmowego takie jak: ulewanie oraz wymioty, niechęć do przyjmowania pokarmu, bolesność podczas przełykania szczególnie w momencie ekscytacji lub po ekspozycji na wysoką temperaturę.
Najbardziej newralgicznym czasem w życiu ras brachycefalicznych są gorące miesiące (wiosna-lato) ze względu na pojawiającą się dużo częściej niewydolność oddechową. Najbardziej narażone są zwierzęta otyłe, a także te narażone na wysoką temperaturę i stres. Pogorszenie stanu ogólnego psa objawia się sinymi lub bladymi błonami śluzowymi, zmniejszeniem świadomości zwierzęcia, a także często przyjmowaniem postawy z odstawieniem łokci i wyprostowaną szyją.
LECZENIE
Jedynym skutecznym leczeniem zespołu ras brachycefalicznych , który znacznie poprawia jakość życia tych zwierząt jest leczenie chirurgiczne. Zabiegi poszerzenia nozdrzy przednich, skrócenie podniebienia miękkiego i usunięcia wynicowanych kieszonek krtaniowych można wykonać podczas jednego znieczulenia.
STABILIZACJA PRZY STANIE OSTRYM
W przypadku ostrego ataku należy przede wszystkim zapewnić psu spokój i wyeliminować stres. Przed transportem czworonoga do weterynarza jeżeli temperatura wewnętrzna poza przekracza 39,5 stopnia, powinniśmy zastosować aktywne schładzanie polegające na zwilżaniu opuszek wodą lub stosowaniu zimnych okładów w okolicy dużych naczyń krwionośnych. Okładanie całego psa mokrymi ręcznikami nie jest polecane ze względu na odruchowe zwężanie naczyń krwionośnych które ogranicza proces chłodzenia. Polecany jest także wymuszony ruch powietrza na przykład wykorzystując wentylator. Po dostarczeniu pacjenta do przychodni należy rozpocząć tlenoterapię, założyć dojście żylne oraz nadal obniżać temperaturę ciała. Dla lepszego efektu można wykonać wlewy doprostnicze z ziemnego płynu izotonicznego.
Zwierzęta z zespołem ras brachycefalicznym ze względu na powszechność występowania zaburzeń są częstymi pacjentami w gabinetach weterynaryjnych. Zmiany w układzie oddechowym, a także pokarmowym mają negatywny wpływ na ich komfort życia. Warto zauważyć, anomalie te występują podczas podstawowych czynności życiowych takie jak spanie czy jedzenie. Chirurgiczne rozwiązanie nie tylko usprawnia oddychanie, ale i także zapobiega powstawaniu zmian wtórnych na przykład zapaleniu żołądka. Zabieg można wykonać już w 3-4 miesiącu życia i choć niesie za sobą pewne ryzyko to powikłania pojawiają się tylko w kilku procentach przypadków. Jednak znacząca poprawa zdrowia i jakości życia przemawia nad chirurgicznym leczeniem tych ras.
Źródło: lek.wet. Tomkiewicz A., dr n.wet. Trębacz P., dr n wet. Degórska B., dr hab. Sterna J., lek.wet. Kowalczyk P., lek.wet. Frymus J., prof. dr hab. Galanty M. „Zespół brachycefaliczny u psów – wciąż aktualny problem kliniczny”, Magazyn weterynaryjny, nr 2, luty 2016